1. Rynek Biogazu i biometanu.
Łączna produkcja biogazu i biometanu w 2021 roku wyniosła 196 TWh lub odpowiednio 18,4 mld m3 energii. Jest to porównywalne z całym zużyciem gazu ziemnego w Belgii i stanowi 4,5 % zużycia gazu w Unii Europejskiej w 2021 roku. Branża biogazowa w ostatnim dziesięcioleciu znajduje się w stagnacji, jednak produkcja biometanu nadal rośnie. W 2021 roku odnotowano największy jak dotąd roczny wzrost, z dodatkową produkcją 6,1 TWh lub odpowiednio 0,6 mld m3 biometanu w porównaniu z rokiem 2020 (oznacza to wzrost produkcji o 20% w 2021 roku). Całkowita produkcja biometanu w Europie w 2021 roku wyniosła 37 TWh lub odpowiednio 3,5 mld m3. 58% czynnych obecnie w Europie instalacji biometanowych jest podłączonych do gazowej sieci dystrybucyjnej, a 19% przeznaczona na cele transportowe.
2. Perspektywy rozwoju i skalowalności
Do 2030 roku sektory biogazu i biometanu łącznie mogą ponad dwukrotnie zwiększyć produkcję z 18,4 mld m3 w 2021 roku do około 35-45 mld m3 w 2030 roku. Do 2050 r. produkcja może wzrosnąć co najmniej pięciokrotnie w stosunku do dzisiejszego poziomu, dochodząc do produkcji na poziomie 95-167 mld m3.
Przedstawiony w raporcie potencjał produkcji biogazu i biometanu możliwy do osiągnięcia do 2050 r. (95-167 mld m3 ) stanowi 23-41% zużycia gazu w UE w 2021 r., które wyniosło 412 mld m3. Zakładając zmniejszone całkowite zapotrzebowanie na gaz w 2050 roku na poziomie 271 mld m3 , szacuje się, że biometan będzie w stanie pokryć 35 - 62% zapotrzebowania na gaz do 2050 roku.
3. Biometan w transporcie
Transport jest jedynym sektorem w UE, którego emisje rokrocznie wzrastają, wbrew zamierzonym celom.
Do końca 2021 roku w Europie działało 15 aktywnych zakładów produkujących Bio-LNG, a liczba ta ma gwałtownie wzrosnąć w latach 2022 (+ 19 zakładów), 2023 (+ 43 zakłady) i 2024 (+ 21 zakładów). Na podstawie tych danych, produkcja na rok 2025 wynosi 12,4 TWh rocznie.
Przy prognozowanej na 2025 r. zdolności produkcyjnej Bio-LNG możliwe jest tankowanie prawie 29 tys. ciężarówek przez cały rok. W 2020 roku w europejskiej flocie znajdowało się co najmniej ponad 15 tys. ciężarówek zasilanych LNG, a do 2030 r. liczba ta ma wzrosnąć do 280 tys, co stanowi co najmniej 25% całej europejskiej floty. Taka liczba pojazdów napędzanych LNG będzie wymagała około 100 TWh paliwa w 2030 roku.
4. Biogaz - w kierunku transformacji energetycznej i gospodarki zero emisyjnej
Aktualne trendy pokazują, że koszty produkcji biometanu są już znacznie niższe od oczekiwanej średniej ceny gazu TTF na rok 2022 (80 €/MWh w porównaniu do 134 €/MWh).
Obecne koszty produkcji biometanu szacowane są średnio na 80 €/MWh. Można je podzielić na koszty surowca (16 €/MWh), CAPEX (32 €/MWh) i OPEX (32 €/MWh). Należy zauważyć, że w ciągu ostatniego roku, ze względu na rosnące ceny energii, wzrósł OPEX, w tym koszty surowców. Dla roku 2050 szacunki mieszczą się w przedziale 57 - 66 €/MWh.
Branża biogazu i biometanu zapewnia już dziś 220.000 miejsc pracy. Można oczekiwać, że oba sektory łącznie stworzą ok. 460 000 miejsc pracy do 2030 roku i ponad milion miejsc pracy do 2050 roku.
Obrót finansowy branży biogazowej w UE-27 w 2020 r. wyniosł 5,75 mld EUR, co odpowiada 3,53% obrotów wszystkich technologii OZE. Dla porównania, sektor biogazu ma nieco wyższy obrót niż produkcja energii wodnej (4,65 mld €). Kraje o najwyższym obrocie w 2020 r. to Niemcy 3,40 mld €), Włochy (750 mln €) i Francja (410 mln €).
5. Poferment i jego rola w gospodarce obiegu zamkniętego
Szacuje się, że w 2021 roku w Europie wyprodukowano 222 - 258 Mt pofermentu. Do 2030 r. można by wyprodukować 455 - 492 Mtj, a na 2050 r, potencjał masy pofermentacyjnej oblicza się na 1 145 - 1 334 Mt.
Poferment może już dziś zastąpić 5 - 6% chemicznych nawozów azotowych pochodzących z reakcji Haber-Bosch. Do 2030 roku można zastąpić 10 - 11%, a do 2050 roku potencjał zastąpienia azotowych nawozów syntetycznych wzrasta do 26 - 31%.
Podobnie w przypadku nawozów fosforowych, w 2021 roku poferment może zastąpić 17% nawozów azotowych. Do 2030 roku można zastąpić 32%, a do 2050 roku potencjał zastąpienia nawozów syntetycznych wzrasta do 86%.
Gaz ziemny jest głównym surowcem i źródłem energii do produkcji nawozów syntetycznych. Dlatego zastąpienie nawozów mineralnych odpadami pofermentacyjnymi powoduje zmniejszenie zużycia gazu ziemnego. Zastąpienie 5-6% azotowych nawozów syntetycznych pofermentem mogłoby już dziś zaoszczędzić 0,6 mld m3 gazu ziemnego. Prognozy wskazują, że do roku 2030 i 2050 można by uniknąć zużycia 1,1 i 5,9 mld m3 gazu ziemnego.
6. Analiza polskiego rynku biogazowego
W Polsce działa 346 biogazowni, które wyprodukowały łącznie 3 407 GWh biogazu w 2021.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska prowadzi prace nad opracowaniem przepisów umożliwiających produkcję i sprzedaż biometanu oraz wprowadzenie mechanizmów wsparcia, które zapewnią stabilny popyt na ok. 1 mld m3 biometanu rocznie.
Polski sektor biometanu ma w najbliższych latach dynamicznie się rozwijać. Głównym motorem rozwoju biometanu w Polsce ma być dekarbonizacja sektora transportowego oraz implementacja dyrektywy RED i RED II, z czego Polska jeszcze się w całości nie wywiązała.
Planowane ramy prawne dla biogazu i biometanu w Polsce zostały przedstawione przez Ministerstwo jesienią 2020 r. Finalizacja krajowych przepisów planowana jest na 01.01.2023 r.
Produkcja biogazu w Polsce na przestrzeni lat. (źródło: EBA)
Liczba biogazowni w Polsce na przestrzeni lat (źródło: EBA)
biometan@biometan.org
+48 797 560 223
mail: biometan@biometan.org
tel. +48 797 560 223
Email: biometan@biometan.org
Telefon: +48 797 560 223
Godziny pracy: Poniedziałek - Piątek 8.00 - 16.00
Biuro w Warszawie:
Jana Pawła II 70/2
00-175 Warszawa